vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل، کتاب هفت جلدی فقه مدیریت شهری که به همت جمعی از نویسندگان (مصطفی دری،علی شریفی، مسعود بُندار، سید اباذر علوی گنابادی، محمد مهدی عمادی، غلامرضا حلوانی، محمد رضا ملایی، علیرضا اسدی،ياشار صدری، عبدالله حیدری، رجبعلی فهیمی، حمید ایزانلو، محمد رجایی گیلانی) در سال 1394 و با همکاری مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، به رشته تحریر در آمده است.

جلد اول این کتاب به مقدمات و کلیات و سایر مجلدات به سایر ماموریت های شهرداری پرداخته است. فصل هايي که در هر جلد آن به آنها پرداخته شده، به قرار ذیل هستند:

1- مقدمات و کلیات: مشتمل بر مقالاتی است که به ادله پرکاربرد و مبانی فقه مدیریت شهری می پردازند.

2- مدیریت عمومی: در این جلد، به مقالات و مسائلی که در رابطه با مسائل عمومی مدیریت مانند رانت و رانت خواری مطرح هستند، می پردازند.

3- مدیریت شهری: مشتمل بر مقالات و پاسخ های تفصیلی به پرسش هايي است که به مسائل عمومی شهر می پردازند.

4- عمران و شهر سازی و حمل و نقل و ترافیک: مشتمل بر مقالات و پاسخ های تفصیلی به سوالاتی که به مسائل اختصاصی این دو بخش می پردازند. مسائلی نظیر عوارض ساختمان و تغییر کاربری و توسعه، معماری مساجد و علایم ترافیکی از این قبیل هستند.

5- خدمات شهری: مسائلی از قبیل سد معبر، دستفروشی، جمع آوری و مالکیت زباله ها، ریختن فاضلاب در سطح شهر و... از جمله مطالب این بخش محسوب می شوند.

6- فرهنگی ـ اجتماعی: مسائل مرتبط با حوزه زنان، تبلیغات شهری،برگزاری مراسمات، مددجویان و کمک های عمومی از این جمله محسوب می شوند.

همچنین در پایان هر مجلد، استفتائاتی پیوست شده است که برای عموم علاقمندان بسیار راهگشا می باشد.

بخش اول: کلیات

منظور از خدمات شهری، وظایفی همچون نظافت شهر یا زیبا سازی آن، مقابله با سد معبر و خدمات آتش نشانی است.در این بخش اما، به مسائلی از خدمات شهری پرداخته می شود که به هیچ یک از بخش هايي که تحت عنوان خدمات شهری قرار می گیرند اختصاصی ندارد، بنابراین آنها را در قالب بخشی تحت عنوان "کلیات" مطرح شده است.

با گسترش شهر نشینی و افزایش جمعیت، دیگر روش های سنتی جمع آوری و دفن زباله، تکافوی جمعیت فراوان شهر ها را نمی داد. در نتیجه، مدیران شهری در پی یافتن راهی برای از بین بردن زباله ها بودند. نتایج این تلاش ها در زمان حاضر تا بدانجا رسیده است که صنایع فراوانی در راستای جمع آوری و باز یافت زباله ها فعالیت می کنند؛ صنایعی که دیگر تنها در پی از بین بردن زباله ها نبوده و تلاش خود را در راستای بازیافت حداکثری زباله ها و فراوری آنها برای بازگشت به طبیعت قرار داده اند.

حجم فراوان زباله های تولید شده در شهر ها به همراه کالاهای فراوانی که از بازیافت آنها بوجود می آیند، زباله را به یکی از مهم ترین مواد اولیه بسیاری از صنایع قرار داده است تا جایی که از آن به عنوان "طلای کثیف" نام برده می شود.

در این بخش،  ماهیت زباله را از حیث مالکیت، به طور مفصل و در قالب یک مقاله بررسی شده و به برخی سوالاتی که در رابطه با آن مطرح شده است پاسخ داده شده است.

بخش دوم: سد معبر

مبارزه با سد معبر را شاید بتوان پر تنش ترین فعالیت مدیریت شهری عنوان کرد. مبارزه با ایجاد کننده گان سد معبر که بیشتر در قالب دستفروشی در کنار خیابان ها و معابر فعالیت می کنند، اگر انجام نشود، نارضایتی شهروندان را به جهت بالا رفتن حجم ترافیک و کند شدن عبور و مرور به دنبال دارد و اگر انجام شود، واکنش احساسی آنها را در دفاع از دستفروشانی به دنبال دارد که معمولا برای کسب درآمد، به راه های ناشایستی از قبیل دزدی دست نزده و کسب و کاری آبرومندانه را در پیش گرفته اند.

در این بخش تلاش شده تا حکم شیوه های مختلف سد معبر، از قرار دادن دروازه جلوي کوچه های بن بست گرفته تا دستفروشی در کنار معابر و خیابان ها بررسی شده و مسائل مختلفی که در رابطه با برخورد ماموران شهرداری با ایجاد کنندگی سد معبر، واکنش سد معبر کنندگان به ماموران مقابله با سد معبر، کمک و خرید مردم از دستفروشان، چگونگی برخورد با سد معبرکنندگان هتاک و خسارات وارده به سد معبر کنندگان مورد کاوش فقهی قرار گرفته است.

بخش سوم: آتش نشانی

کمک به کسی که به جهت حادثه، جان یا مالش در معرض خطر است، اگر چه وظیفه انسانی و اسلامی هر انسان است، اما در جوامع شهری، مدت هاست که بخشی از وظایف مدیریت شهری، به خدمات آتش نشانی اختصاص شده است؛ خدماتی که بر خلاف نام آن، تنها به مقابله با آتش سوزی اختصاصی نداشته و امداد رسانی به شهروندان در رابطه با هر حادثه غیر مترقبه ای را به عهده دارد.

در بخش سوم، به مسائلی که در رابطه با این وظیفه مدیریت شهری مطرح است، به صورت تفصیلی پاسخ داده می شود. سپس در مقاله ای، این پرسش که مقام مسئول در رابطه با خساراتی که در حین عملیات امداد و نجات به افراد یا اموال آنها وارد می شود،کیست نیز مورد بررسی قرار می گیرد.

بخش چهارم: اصلاح و فروش معابر

نگهداری معابر عمومی شهری و اصلاح خرابی های آن، از وظایف مدیریت شهری است. این خرابی ها اما گاه موجب ایجاد خسارت به اموالی از قبیل وسائل نقلیه می شود. در اینجا این پرسش مطرح می شود که ضامن این خساراتی که به جهت خرابی معابر عمومی به اموال مردم وارد می آید، چه کسی است؟

همچنین سوال دیگر این است که آیا مدیریت شهری می تواند معابر عمومی را به مردم بفروشد یا اجاره دهد؟ برای مثال، آیا می تواند در مقابل اجازه پارک خودرو در کنار خیابان، مبلغی را از صاحب خودرو دریافت کند؟

که در این بخش به این قبیل سوالات در زمینه فروش معابر یا اصلاح آنها به صورت تفصیلی پاسخ داده شده است.

بخش پنجم: زیبا سازی شهر

زیبا سازی شهر هم،به لحاظ اجرایی و هم از جهت سیاستگذاری، از وظایف مدیریت شهری است؛ به دیگر سخن، مدیریت شهری، هم به فعالیت های ایجادی در راستای زیبا سازی شهر می پردازد و هم اینکه مقرراتی در رابطه با نمای ساختمان ها و استفاده از فضای شهر در راستای تبلیغات محصولات را وضع می کند.

حکم زیبا سازی شهر با مجسمه یا نقاشی جانداران، استفاده از فضای شهر برای تبلیغ کالاهای صهیونیستی یا کالاهای مروج روحیه تجمل گرایی و استفاده از تصاویر بانوان در تبلیغات شهری، برخی از سوالاتی است که در این بخش بدانها پرداخته شده است./601/241/ح